Dla potwierdzenia osteoporozy oraz w przebiegu jej leczenia wykonuje się także badania laboratoryjne. Analiza moczu i krwi pozwala wykluczyć inne choroby, które mogłyby powodować osteoporozę, oraz określić poziom metabolizmu kości.
Z krwi można oznaczyć: liczbę czerwonych i białych krwinek wraz z ich morfologią, odczyn Biernackiego (OB), a także poziom wapnia, fosforu, fosfatazy alkalicznej oraz kreatyniny.
Bardziej precyzyjnym badaniem jest oznaczenie markerów kostnych – substancji, które przenikają do krwi i moczu w sytuacji, gdy kości podlegają tworzeniu i destrukcji. Oznaczenie poziomu tych markerów pozwala określić zarówno tempo procesów rozpadu, jak i mineralizacji kości (odbudowy).
BIOCHEMICZNE MARKERY OBROTU KOSTNEGO
Diagnostyka monitorowanie terapii osteoporozy i innych zaburzeń metabolizmu kości
Oznaczanie biochemicznych markerów dwóch przeciwstawnych procesów: resorpcji kości i kościotworzenia służy ocenie dynamiki i wypadkowej obrotu kostnego.
Obrót kostny fizjologicznie nasilony jest w okresie dzieciństwa, wzrostu i zrastania złamań.
Pomiary markerów obrotu kostnego mają znaczenie diagnostyczne w przypadku niezrównoważonej przebudowy kości, skutkującej zmianami masy i kształtu szkieletu oraz w monitoringu skuteczności terapii farmakologicznej osteoporozy i innych zaburzeń kości.Niezrównoważony obrót kostny obserwowany jest w:
osteopenii i osteoporozie związanej z wiekiem i po menopauzie; w większości postaci osteomalacji i krzywicy; w nadczynności przytarczyc i tarczycy; w hiperkalcemii złośliwej; chorobie Pageta; w szpiczaku mnogim i przerzutach nowotworowych do kości oraz we wrodzonych chorobach związanych z kościotworzeniem i przebudową kości.
Aktualne wytyczne polskie i międzynarodowe rekomendują oznaczanie dwóch markerów:
CTX jako markera resorpcji kości oraz P1NP jako markera kościotworzenia.
PODSTAWOWE ZASTOSOWANIA OZNACZEŃ MARKERÓW OBROTU KOSTNEGO:
a. Monitorowanie leczenia (ocena efektywności już po 3 miesiącach od rozpoczęcia terapii)
b. Planowanie przerwy w leczeniu
c. Ocena zagrożeń złamaniami
d. Poszerzona diagnostyka u kobiet po menopauzie z T score <-2,5
e. Podejrzenie nowotworów kostnych
Złoty standard” diagnostyki osteoporozy - pomiar gęstości mineralnej kości - nie ocenia tempa utraty masy kostnej!
Wpływ leczenia na zauważalną w badaniu densytometrycznym zmianę gęstości kości widoczny jest dopiero po ok. 2 latach.
